Türkiye'nin en büyük gıda şirketlerinden Ülker'in sahibi Murat Ülker, Hürriyet gazetesine verdiği röportajda iş hayatı, Türkiye'nin geleceği ve devlet-özel sektör ilişkileri hakkında çarpıcı açıklamalar yaptı.
Murat Ülker ile yaptığımız sohbetin önemli bir bölümünde fark ediyorum ki, "keşke" kelimesini lügatından çıkarmış.
Tüm yaptığı işlere "iyi ki yapmışız" diyor. Buna rağmen "devlet" ile iş yapma meselesinde ise mesafeli. Geçmişte iptal edilen otoyol-köprü ihalesi, Cola Turka'da yaşadıkları ve Turkcell'e talip olma sürecinde yaşadıklarını, "Ayı ile yatağa girmek" olarak nitelendiriyor.
Sıra ile soruyorum.
Geçmişte, otoyol-köprü ihalesini kazanmanıza rağmen sürecin sonunda ihale iptal edildi?
Sözümü daha bitirmeden lafı benden alıyor.
"Biliyorsunuz o ihaleye Koç ve Malezya fonu ile girmiştik. Kazanmamıza rağmen o veya bu sebeple ihale iptal edildi. Şimdi dönüp bakıyorum. "İyi ki öyle olmuş"
O gün o ihale için 6 milyar dolar verecektik. O ihale olmayınca United Biscuits'i 3,5 milyar dolara aldık. Bildiğimiz işi yaptık. Dünyaya açıldık, çok da kazançlı bir yatırım oldu"
Ya Turkcell diyorum? "Oraya da taliptiniz ama olmadı?
"Çok şükür Turkcell işi de olmadı" diyor ve yanıtlıyor.
"Olan ve olmayan işte hayır vardır. Turkcell'e sermaye gerekiyordu. Yoksa Ruslar, Türkiye'nin önemli bir değerini üç on paraya ele geçirecekti. Ben yardımcı olmak için araya girdim. Ziraat Bankası'na kadar gittim. Onlara da durumu anlattım. Finansman desteği vereyim, ortak olayım istedim. En nihayetinde Hazine bizim bu sürece dahil olamayacağımızı söyledi. Çünkü, bu tür finansman desteğini, bankalar, banker kuruluşlar ve finansman şirketleri sağlayabilir dediler. Bizim sürece dahil olmamız bu sebeple imkansızdı. Bunun üzerine Ziraat Bankası'na gittim. Onlara durumu anlattım. Nihayetinde Ziraat Bankası devreye girip onlar aldı. Bu sayede önemli bir Türk şirketi, küçük ortak olan Ruslar'a geçmekten kurtuldu"
Söz Cola Turca'ya gelince kahkahayı basıyor.
"Her seferinde devlet ile iş yapmayayım diyorum. Ama bazen bir bakıyorum, bir şekilde kıyısından köşesinden devlet ile yollarımız kesişmiş. Şişede gazoz satıyorduk ama bunun da devletle işi varmış. Nereden bilebilirdim" diyor.
Ülker grubu 7 milyar dolarlık borcunun büyük bölümünü ödemiş. Geriye 1 milyar 200 milyon dolarlık bir rakam kalmış. Bunun da yarısı Türk lirasıymış.
İşlerinin ve yatırımlarının iyi olduğunun altını çiziyor.
Ben, Türk ekonomisinin durumunun pek de parlak olmadığını söylesem de "Bizim işlerimiz iyi çok şükür yanıtını veriyor"
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'i başarılı buluyor: "Geçmişte de başarılıydı. Bugün de başarılı. Hem kendisi ile hem Hafize Gaye Erkan ile görüştük. Bize, "ihracatı yükseltin vb" tavsiyelerde bulundular. Biz de onların tavsiyelerini uygulamaya çalışıyoruz" diye sözü noktalıyor.
Murat Ülker, 28 Şubat döneminde karargahlara girmekte zorlanan bir ürünü şu anda dünyaya açan bir şirketin patronu. Ülkenin yakın geçmişini de bizzat yaşamış bir insan.
Soruyorum: "Türkiye değişti mi?"
Bir örnekle yanıtlıyor: "Bu ülke imparatorluk olduğu ve en güçlü dönemindeyken Kanuni Sultan Süleyman Avrupa saraylarında "vals" akımını görüyor, kadınların, erkeklerin birlikte dans etmesinden rahatsız oluyor. Rahatsızlığını dile getiren de bir mektup yazıyor. Sonuç: Onlar valsten vazgeçmiyor ve yıllardır vals yapıyor, biz de halay çekmeye devam ediyoruz"
Sonra sözlerini sürdürüyor; "Ülkelerin kendilerine göre kültürel ve sosyal kodları var. İsviçre'de tüketilen çikolata miktarı ile Türkiye'de tüketilen çikolata miktarı farklı. Ben desem ki, Türkiye'de insanlar İsviçre'deki kadar çok çikolata tüketsinler. Olmaz. Çünkü, bizim sütlü tatlılarımız, şerbetli tatlılarımız var. İnsanların damak alışkanlıkları var. Desek ki, Türkiye Batı Avrupa gibi olsun. Olmaz. Sosyal, kültürel kodlarımız farklı"