TARIM ve Orman Bakanlığı projesi ile seralarda yetiştirilen ürünlerin hormon kullanılmadan döllenmesini sağlayan ve verimi artıran 'bombus arısı', laboratuvar şartlarında üretildi. Bombus arısı, domates başta olmak üzere patlıcan, biber ve diğer sebzelerin hormonsuz büyümesini sağlayarak, verim ve kaliteyi arttıracak.
Ürünlerin miktar ve kalitesini artırmaları, iş gücünü büyük oranda azaltmaları, kimyasal ilaç kullanımını sınırlandırması gibi sahip olduğu üstün tozlayıcılık özellikleri nedeniyle örtü altı üretimi, özellikle de domates, biber, patlıcan, kavun ve çilek gibi ürünler için öneme sahip. Türkiye'de 811 bin dekarda örtü altı yetiştiriciliği yapılırken, küresel ısınma, nüfus artışı ve fiyat istikrarı gibi sebeplerden bu alanın artan bir ivme ile genişleyeceği tahmin ediliyor.
Bombus arıları, polinasyonda (bitkilerin tozlaşmasında) bal arılarından sonra en önemli grubu oluşturuyor ve özellikle örtü altı yetiştiricilikte (seralarda) yaygın şekilde kullanılıyor. 2022-2023 sezonunda ülkede 600 bin bombus arı ailesinin satışı yapılırken, Mart 2023 fiyatı ise koloni başına 550 TL olarak belirlendi.
LABORATUVAR KURULDU
Türkiye’de örtü altı yetiştiriciliği Akdeniz ve Ege bölgelerinde geniş alanlarda yapılırken, Türkiye’nin tek arıcılık merkez birimi olan Arıcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü araştırmacıları tarafından gerçekleştirilen proje faaliyetleri değerlendirildiğinde; özellikle domates yetiştiriciliğinde tozlaşmayı sağlamak amacıyla bombus arılarının Karadeniz Bölgesi’ndeki seralarda kullanımının sınırlı olduğu tespit edildi.
Bunun üzerine Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'nce (TAGEM) 'Orta Karadeniz Sahil Bölgesi Bombus Populasyonunun Koloni Özelliklerinin ve Kitlesel Üretime Uygunluğunun Belirlenmesi' projesi geliştirildi. Proje kapsamında sektörün ihtiyaçlarını karşılamak ve yerel bombus arısı kaynaklarının ticarileşme potansiyellerini sağlamak amacıyla 'Bombus Arısı Araştırma ve Uygulama Laboratuvarı' kuruldu. Bombus arılarının laboratuvar ortamında üretimi de 2023 yılı başında başladı.
Laboratuvarda üretilen bombus arıları Karadeniz Bölgesi’ndeki illerdeki seralarda kullanılacak. Seraların ‘doğal işçileri’ olarak bilinen bombus arısı üretimine yönelik yapılan çalışmalar kapsamında ‘bombus terrestris’ ırkı ana arılarının enstitü bünyesinde oluşturulan özel iklimlendirme odasında çoğalmaları sağlanarak çok sayıda koloni de elde edildi.
VERİM VE KALİTEYİ ARTACAK
Laboratuvar ortamında üretilen bombus arıları, Karadeniz Bölgesi’ndeki illerde seralarda yetiştirilen domates başta olmak üzere patlıcan, biber ve diğer sebzelerin hormon kullanmadan büyümesini sağlarken, doğanın dengesini bozmadan ürünlerde verim ve kalitenin de artırılması hedefleniyor. Seracılıkta sebzelerin döllenmesine yardımcı olarak kullanılan bombus arıları sayesinde işçilik maliyeti de düşüyor.
Bir bombus arısı besin arama faaliyetleri sırasında bir gün içerisinde 4 bin 800 çiçek geziyor. Ürünlerin miktar ve kalitesini artırmaları, iş gücünü büyük oranda azaltmaları, kimyasal ilaç kullanımını sınırlandırması gibi sahip olduğu üstün tozlayıcılık özellikleri nedeniyle örtü altı üretimi, özellikle de domates, biber, patlıcan, kavun ve çilek gibi ürünler için öneme sahip.
Türkiye'de 811 bin dekarda örtü altı yetiştiriciliği yapılırken, küresel ısınma, nüfus artışı ve fiyat istikrarı gibi sebeplerden bu alanın artan bir ivme ile genişleyeceği tahmin ediliyor. Bombus arıları, polinasyonda (bitkilerin tozlaşmasında) bal arılarından sonra en önemli grubu oluşturuyor ve özellikle örtü altı yetiştiricilikte (seralarda) yaygın şekilde kullanılıyor. 2022-2023 sezonunda ülkede 600 bin bombus arı ailesinin satışı yapılırken, Mart 2023 fiyatı ise koloni başına 550 TL olarak belirlendi.
LABORATUVAR KURULDU
Türkiye’de örtü altı yetiştiriciliği Akdeniz ve Ege bölgelerinde geniş alanlarda yapılırken, Türkiye’nin tek arıcılık merkez birimi olan Arıcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü araştırmacıları tarafından gerçekleştirilen proje faaliyetleri değerlendirildiğinde; özellikle domates yetiştiriciliğinde tozlaşmayı sağlamak amacıyla bombus arılarının Karadeniz Bölgesi’ndeki seralarda kullanımının sınırlı olduğu tespit edildi.
Bunun üzerine Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'nce (TAGEM) 'Orta Karadeniz Sahil Bölgesi Bombus Populasyonunun Koloni Özelliklerinin ve Kitlesel Üretime Uygunluğunun Belirlenmesi' projesi geliştirildi. Proje kapsamında sektörün ihtiyaçlarını karşılamak ve yerel bombus arısı kaynaklarının ticarileşme potansiyellerini sağlamak amacıyla 'Bombus Arısı Araştırma ve Uygulama Laboratuvarı' kuruldu.
Bombus arılarının laboratuvar ortamında üretimi de 2023 yılı başında başladı. Laboratuvarda üretilen bombus arıları Karadeniz Bölgesi’ndeki illerdeki seralarda kullanılacak. Seraların ‘doğal işçileri’ olarak bilinen bombus arısı üretimine yönelik yapılan çalışmalar kapsamında ‘bombus terrestris’ ırkı ana arılarının enstitü bünyesinde oluşturulan özel iklimlendirme odasında çoğalmaları sağlanarak çok sayıda koloni de elde edildi.
VERİM VE KALİTEYİ ARTACAK
Laboratuvar ortamında üretilen bombus arıları, Karadeniz Bölgesi’ndeki illerde seralarda yetiştirilen domates başta olmak üzere patlıcan, biber ve diğer sebzelerin hormon kullanmadan büyümesini sağlarken, doğanın dengesini bozmadan ürünlerde verim ve kalitenin de artırılması hedefleniyor. Seracılıkta sebzelerin döllenmesine yardımcı olarak kullanılan bombus arıları sayesinde işçilik maliyeti de düşüyor. Bir bombus arısı besin arama faaliyetleri sırasında bir gün içerisinde 4 bin 800 çiçek geziyor.