Eyüp Sultan, asıl adı Halid bin Zeyd bin Kuleyb olan, Hz. Muhammed'i Medine'de yedi ay boyunca evinde konuk eden ve İstanbul'un fethinde şehit düşen büyük bir sahabedir.
Ebu Eyyub El Ensari, doğum adı Halid bin Zeyd bin Kuleyb, Hicret'ten sonra Hz. Muhammed'i Medine'deki evinde konuk eden ve Türkiye'de "Eyüp Sultan" olarak tanınan kişidir.
Hazrec oymağından olan Eyüp Sultan göçten iki yıl kadar önce hanımı ile birlikte Müslüman oldu. 622'de gerçekleşen 2. Akabe biatında bulundu. HZ. Muhammed'i Mekke'den Medine'ye göç ettikten sonra yedi ay kadar evinde konuk etti. Bu sebeple kendisine bu olaydan sonra Mihmandar-ı Nebevi veya Mihmandar-ı Resul de dendiği olmuştur.
HZ. Muhammed ile birlikte Bedir Savaşı, Uhud Savaşı, Hendek Savaşı, Hayber Savaşı, Mekke'nin Fethi ve Huneyn Savaşı başta olmak üzere bütün gazvelere katıldı. Savaşlarda HZ. Muhammed'e bir zarar gelmesin diye hiç yanından ayrılmaz, bazı geceler onun çadırı etrafında nöbet tutardı.
Halife Ebu Bekir zamanındaki savaşlara, halife Ömer zamanında yapılan Suriye, Filistin ve Mısır seferlerine, halife Osman zamanında Kıbrıs seferinde katıldı. Kendisi sağlıklı olan herkesin Allah yolunda savaşa katılması gerektiğine inanıyordu. 90'lı yaşlarında katıldığı ikinci İstanbul kuşatması sırasında ölmüştür.
Vasiyeti üzerine İstanbul surlarının dibine gömüldüğü söylenir. İstanbul'un Fethi'den sonra Akşemsettin keşif yoluyla mezarını buldu. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'un fethinden hemen sonra mezarının bulunduğu yere külliye yaptırdı. Osmanlı padişahları Eyüp Sultan Türbesi önünde yapılan kılıç alayı ile tahta çıkardı. Mezarının bulunduğu Eyüpsultan İlçesi adını ondan almıştır.